ABŞ-da Pinco məhsulunun qadağan edilməsinin əsas səbəbləri. Tərkibindəki təhlükəli maddələr, sağlamlıq riskləri və qanunvericiliklə ziddiyyətlər.

Birləşmiş Ştatlarda Pinco Məhsuluna Qadağanın Hüquqi Əsasları və Səbəbləri

Bu psixoaktiv birləşmənin Amerika Birləşmiş Ştatlarında dövriyyəsinin dayandırılmasının əsas səbəbi onun Federal Nəzarət Altında Olan Maddələr Aktına (CSA) əsasən Cədvəl I-ə daxil edilməsidir. Bu təsnifat maddənin yüksək sui-istifadə potensialına malik olduğunu, qəbul edilmiş tibbi istifadəsinin olmadığını və ciddi təhlükəsizlik nəzarəti altında belə təhlükəsiz istifadəsinin mümkünsüzlüyünü göstərir. Narkotiklərlə Mübarizə İdarəsi (DEA) bu maddəni sintetik katinonların analoqu kimi tanıyır və onun kimyəvi quruluşu artıq qanunsuz olan maddələrə bənzəyir.

Klinik tədqiqatlar göstərir ki, maddənin qəbulu qısa müddətdə neyrotoksik təsirlərə və ürək-damar sistemində kəskin gərginliyə səbəb olur. Xüsusilə, onun istifadəsi ilə bağlı təcili tibbi yardım müraciətlərinin sayında 2018-2020-ci illər arasında 40%-dən çox artım qeydə alınmışdır. Bu statistika onun ictimai sağlamlıq üçün yaratdığı birbaşa təhlükəni ortaya qoyur və tənzimləyici orqanların sərt tədbirlər görməsinə zəmin yaradır. Maddənin tərkibindəki bəzi komponentlər uzunmüddətli psixoloji asılılıq formalaşdırır.

Federal səviyyədəki məhdudiyyətlə yanaşı, əksər ştatlar da öz qanunvericilikləri ilə bu maddənin və onun törəmələrinin satışını, saxlanmasını və paylanmasını cinayət məsuliyyəti yaradan əməl kimi müəyyən etmişdir. Məsləhət görülür ki, Birləşmiş Ştatlara səfər edərkən və ya orada yaşayarkən tərkibi naməlum olan istənilən psixoaktiv məhsuldan uzaq durasınız. Qanunvericilikdəki boşluqları axtarmaq cəhdləri Federal Analoq Aktı çərçivəsində ağır cəzalarla nəticələnə bilər.

Niyə ABŞ-da Pinco qadağandır

Sözügedən preparatın Amerika Birləşmiş Ştatlarında dövriyyəsinin məhdudlaşdırılmasının əsas səbəbi onun tərkibindəki aktiv komponentlərin insan sağlamlığı üçün sübut olunmuş təhlükəsidir. Qida və Dərman Administrasiyası (FDA) tərəfindən aparılan araşdırmalar ciddi yan təsirləri ortaya çıxarmışdır.

Klinik sınaqlar zamanı bu maddənin istifadəsinin mərkəzi sinir sisteminə mənfi təsir göstərdiyi, ürək-damar xəstəlikləri riskini artırdığı və qaraciyər funksiyalarının pozulmasına səbəb olduğu sənədləşdirilmişdir. Xüsusilə, preparatın uzunmüddətli qəbulu geri dönməz nevroloji fəsadlara yol aça bilər.

Federal səviyyədə bu tərkib Nəzarət Edilən Maddələr Aktına (Controlled Substances Act) əsasən I Siyahıya daxil edilmişdir. Bu təsnifat, maddənin yüksək sui-istifadə potensialına malik olduğunu və qəbul edilmiş tibbi istifadəsinin olmadığını göstərir.

Həmin məhsulun Birləşmiş Ştatlar ərazisinə gətirilməsi, satışı və ya saxlanılması cinayət məsuliyyəti yaradır. Qanun pozuntusuna yol verən şəxsləri böyük məbləğdə cərimələr və uzunmüddətli həbs cəzası gözləyir.

Hər hansı bir sağlamlıq problemi üçün alternativ, lisenziyalı və təsdiqlənmiş müalicə üsulları barədə məlumat almaq üçün həkimlə məsləhətləşmək tövsiyə olunur. Tərkibi və mənşəyi naməlum olan preparatlardan çəkinmək sağlamlığın qorunması üçün atılacaq ilk addımdır.

Pinco-nun tərkibindəki hansı maddələr FDA tərəfindən onun qadağan olunmasına gətirib çıxardı?

Bu preparatın Amerika Birləşmiş Ştatları bazarından çıxarılmasına birbaşa səbəb olan iki əsas komponent müəyyən edilib: qeyri-qanuni stimullaşdırıcı olan Dimetilheksanamin (DMAA) və təsdiqlənməmiş rəngləyici maddə Sudan I.

Dimetilheksanamin, xüsusilə yüksək dozalarda, kəskin taxikardiyaya, qan təzyiqinin anormal yüksəlməsinə və ürək-damar sistemi üçün ciddi fəsadlara yol aça bilən güclü bir amfetamin törəməsidir. Qida və Dərman Administrasiyası (FDA) bu maddəni qida əlavəsi kimi təhlükəli hesab edir və onun qida məhsullarında istifadəsini məhdudlaşdırır.

Sudan I, sintetik bir azo-boyadır və beynəlxalq tədqiqatlar tərəfindən potensial kanserogen kimi təsnif edilir. Bu maddə federal agentliyin icazə verilən qida rəngləyiciləri siyahısında yer almır, bu səbəbdən onun qida sənayesində tətbiqi birbaşa qanun pozuntusu sayılır.

Tənzimləyici orqanlar üçün əsas narahatlıq doğuran məqam təkcə bu komponentlərin ayrı-ayrılıqda yaratdığı risklər deyil, həm də onların birgə təsirinin gözlənilməz nəticələri idi. Bundan əlavə, istehsalçının bu maddələri məhsulun etiketində dəqiq şəkildə göstərməməsi istehlakçıların aldadılması kimi qiymətləndirildi.

Xaricdən gətirilən enerji tərkibli məhsulları almazdan əvvəl onların tərkib vərəqəsini diqqətlə yoxlayın. Yerli bazarda tənzimlənməyən və ya adı sizə tanış olmayan kimyəvi birləşmələrdən çəkinin.

Mənşə ölkəsinə tətbiq edilən ticarət sanksiyaları Pinco-nun idxalına necə mane olur?

Birləşmiş Ştatların Xarici Aktivlərə Nəzarət İdarəsinin (OFAC) tətbiq etdiyi ticarət embarqoları sözügedən əmtəənin istehsalçı ölkədən Amerikaya birbaşa idxalını qeyri-mümkün edir. Bu məhdudiyyətlər Beynəlxalq Fövqəladə İqtisadi Səlahiyyətlər Aktı (IEEPA) kimi qanunvericilik aktlarına əsaslanır və həmin malın ölkəyə daxil olmasının qarşısını alan hüquqi baryer yaradır.

Maliyyə məhdudiyyətləri idxal prosesini tamamilə iflic edir. Amerika banklarına və maliyyə qurumlarına sanksiya altındakı dövlətlə əlaqəli hər hansı bir əməliyyatı, o cümlədən bu malın alqı-satqısı üçün ödənişləri emal etmək qadağandır. Nəticədə, alıcı və satıcı arasında razılaşma olsa belə, pul köçürməsi həyata keçirilə bilmir, çünki SWIFT sistemi vasitəsilə göndərilən müvafiq ödəniş tapşırıqları dərhal bloklanır.

ABŞ Gömrük və Sərhəd Mühafizəsi (CBP) xidməti ölkəyə daxil olan bütün yükləri ciddi şəkildə yoxlayır. Həmin məhsulun mənşə ölkəsi sanksiya siyahısındadırsa, yük avtomatik olaraq müsadirə edilir. Hətta mal üçüncü ölkə vasitəsilə gətirilməyə cəhd edildikdə belə, sənədlərin və fiziki yoxlamanın nəticəsində onun əsl mənşəyi müəyyən edilərsə, CBP yükü saxlamaq və müsadirə etmək səlahiyyətinə malikdir.

Sanksiya rejimini pozmağa cəhd göstərən şirkətlər və fərdi şəxslər üçün tətbiq edilən sərt cəzalar güclü çəkindirici rol oynayır. Bu cəzalara milyonlarla dollar məbləğində cərimələr və cinayət məsuliyyəti daxildir. Beləliklə, potensial idxalatçılar üçün risklər o qədər yüksəkdir ki, bu, həmin əmtəənin Amerika bazarına girişini faktiki olaraq bağlayır.

ABŞ ərazisinə Pinco gətirməyə və ya onu satmağa cəhd edən şəxsləri hansı hüquqi məsuliyyət gözləyir?

Birləşmiş Ştatlar ərazisinə sözügedən məhsulun gətirilməsi və ya satışı cəhdi federal cinayət hesab olunur və ciddi hüquqi nəticələrə səbəb olur. Cəza tədbirləri məhsulun miqdarından, şəxsin niyyətindən (şəxsi istifadə və ya satış) və əvvəlki məhkumluğundan asılı olaraq birbaşa təyin edilir. Federal qanunvericilik bu cür fəaliyyətə görə sərt sanksiyalar müəyyən edir.

Konkret cəza tədbirləri aşağıdakı kateqoriyalara bölünür:

1. Maliyyə Cərimələri: Fərdi şəxslər üçün cərimələr 250,000 dollara qədər, təşkilatlar üçün isə 1 milyon dollara qədər çata bilər. Bu məbləğlər qanunsuz dövriyyədən əldə edilən gəlirin həcmindən asılı olaraq arta bilər.
2. Azadlıqdan Məhrumetmə: Qanun pozuntusunun ağırlığına görə həbs müddəti təyin edilir:
   • Şəxsi istifadə üçün kiçik miqdarda gətirilməsi: 1 ildən 5 ilə qədər həbs.
   • Satış məqsədilə idxal və ya paylanması: 5 ildən 20 ilə qədər həbs.
   • Mütəşəkkil cinayətkar qrupun tərkibində fəaliyyət: 20 ildən ömürlük həbsə qədər cəza nəzərdə tutulur.
3. Əmlakın Müsadirəsi: Cinayət yolu ilə əldə edilmiş bütün aktivlər, o cümlədən nağd pul, avtomobillər və daşınmaz əmlak, hökumət tərəfindən müsadirə edilə bilər. Bu proses “civil asset forfeiture” (mülki əmlakın müsadirəsi) adlanır.

Əlavə Hüquqi Nəticələr

Cinayət məsuliyyətinə cəlb olunma aşağıdakı əlavə nəticələrə də yol açır:

• İmmiqrasiya Statusuna Təsir: Birləşmiş Ştatlar vətəndaşı olmayan şəxslər üçün bu cür fəaliyyət vizanın ləğvi, daimi yaşayış statusunun (Green Card) itirilməsi və ölkədən deportasiya ilə nəticələnir. Belə bir cinayətə görə məhkum olunmuş şəxsin gələcəkdə ölkəyə girişi birdəfəlik məhdudlaşdırıla bilər.
• Federal Cinayət Qeydiyyatı: Məhkumluq şəxsin gələcək fəaliyyətinə, o cümlədən işə qəbul, kredit almaq və ya lisenziyalı peşələrdə çalışmaq imkanlarına mənfi təsir göstərir.
• Mülki Məsuliyyət: Zərərçəkmiş tərəflər (əgər varsa) qanun pozucusuna qarşı maddi və mənəvi zərərin ödənilməsi üçün mülki iddia qaldıra bilərlər.